SGK giriş tarihine göre değişen emeklilik sistemi, 1994, 2008 ve 18 yıllarında işe başlayanlar için yeni emeklilik modelleri oluşturuyor. 3600, 4500 ve 5.400 prim günü üzerinden şekillenen modellerle, bazı şartları sağlayan vatandaşlar erken yaşta emeklilik imkânı elde edebilecek. Emeklilik yaşı, prim günü ve sigortalılık süresi gibi unsurlar dikkate alınarak hazırlanan bu düzenleme, milyonlarca sigortalı için çeşitli emeklilik yollarını mümkün kılıyor.
Sigorta yılına göre emeklilik koşulları tekrar şekilleniyor
Sosyal güvenlik sisteminde yapılan son yeniliklerle, sigorta başlangıç yılına göre emeklilik koşulları tekrar tanımlanıyor. 1994, 2008 ve 2018 yıllarında çalışmaya başlayan sigortalılar için 3.600, 4.500 ve 5.400 günlük prim temelinde erken emeklilik fırsatı sağlanıyor. Emeklilik yaşı ve hizmet yılı birlikte değerlendirilerek oluşturulan bu modeller, erken yaşta emeklilik planı yapan vatandaşlara alternatif çözümler sunuyor.
Farklı yıllar farklı sistemler
Türkiye’de emeklilik sistemi, sigorta giriş tarihine göre şekilleniyor. 1994, 2008 ve 2018 gibi önemli tarihlerde çalışmaya başlayanlar için farklı gün sayısıyla kısmi emeklilik fırsatları oluşturuluyor. Sosyal güvenlik düzeninde yer alan bu alternatif hesaplamalar, eksik prim günü bulunan ya da çalışma süresi sınırlı kalan sigortalılara emeklilik kapısını aralıyor.
94 yılı öncesinde 3600 gün formülü
09.09.1999 tarihinden önce çalışmaya başlayan vatandaşlar, 15 yıl çalışma ve 3600 prim günü koşullarını yerine getirdiğinde kısmi emeklilik imkânı elde edebiliyor. Kadınlarda yaş sınırı elli, erkeklerde ise elli beş olarak uygulanıyor. Aralıklı çalışmış olanlar için bu formül avantajlı bir seçenek sağlıyor.
2008 yılında işe başlayanlara 4500 günle emeklilik yolu
1999 sonrası sigorta başlangıcı olan sigortalılar için kısmi emeklilik koşulları biraz daha zor. Bu grup, 4500 prim günü ve 25 yıl çalışma ile emekli olabiliyor. Kadınlarda yaş sınırı 58, erkekler 60 yaşında emekli olabiliyor. Bu sistem, düzenli prim ödeyen ancak uzun sigortalılık süresine ulaşmakta zorlanan çalışanlara kolaylık sağlıyor.
2018 ve sonrasında sigorta başlangıcı olanlar için 5400 günlük model
2008 sonrası sigortalı olanlar için en ağır kısmi emeklilik şartları geçerli. Bu çalışan kişiler için 5.400 günlük prim ve 25 yıl çalışma süresi aranıyor. Kadın sigortalılar 58 yaşında, erkek sigortalılar 60 yaşında emeklilik hakkı kazanabiliyor.
Engelli vatandaşlara özel erken emeklilik hakları
Vergi indirimiyle erken emeklilik
En az yüzde 40 sağlık raporu sahip olan çalışanlar, vergi indirimi hakkı ile yaş şartı olmadan emekliliğe hak kazanabiliyor. Prim gün sayısı ve çalışma yılı, rapor yüzdesine bağlı olarak değişiyor:
– %40 ila %49 arası için 18 yıl ve 4.100 gün,
– %50 ila %59 arası için 16 yıl ve 3700 gün,
– %60 üstü için on beş yıl ve 3960 gün gerekiyor.
Malulen emeklilikte sağlık raporu şart
Çalışma gücünün %60’ını kaybeden bireyler, resmî rapor ile 1800 prim günü temelinde emekliliğe başvurabiliyor. Bu uygulama, sadece iş gücü kaybı kalıcı olan kişiler için geçerli. Emeklilikten sonra çalışma durumunda maaş iptal ediliyor.
Engelli çocuğu olan annelere destek
Engelli çocuğu bulunan kadın sigortalılar için özel bir erken emeklilik desteği devrede. Bu annelerin prim günlerine her yıl için %25 ekleme yapılıyor. Aynı zamanda bu eklenen günler, emeklilik yaşından eksiliyor. Böylece kadınlar avantajlı biçimde emekli olma hakkı elde ediyor.
Emeklilik stratejisi nasıl olmalı
-
Emeklilik planınızı, sigorta başlangıç tarihinize göre hesaplayın.
-
Eksik günlerinizi, doğum, askerlik veya yurtdışı borçlanmasıyla doldurun.
-
Engelliyseniz, malulen emeklilik gibi ek avantajları değerlendirin.
-
Engelli evladınız bulunuyorsa, ek prim avantajlarından yararlanarak emeklilik yaşınızı öne çekebilirsiniz.